دانشگاه کابل
نشانه رسمی دانشگاه کابل | |
تأسیس | ۱۳۱۱ |
---|---|
نوع | سراسری (دولتی) |
رئیس | حمید الله امین(رئیس فعلی این دانشگاه) |
معاون آموزشی | پوهندوی رحیمی |
دانشجویان | 14000 |
مکان | کابل، افغانستان |
وبگاه | ku.edu.af |
دانشگاه کابل که در افغانستان غالباً از آن با واژهی پشتوی «کابل پوهنتون» یاد میشود، نام دانشگاهی است در شهر کابل، افغانستان.
پیشینه
دانشگاه کابل، به عنوان نخستین نهاد آموزش عالی در افغانستان، در سال ۱۳۱۱ خورشیدی تاسیس شد. در سال ۱۳۱۱ ه. ق. / ۱۹۳۱ م. عصر محمد نادرشاه نخستین پایهٔ دانشگاه کابل نهاده شد و دانشکده طب (علوم پزشکی) کابل تأسیس گردید. دانشکده مذکور در آن زمان تحت سرپرستی یکی از متخصصین ترکی بنام پرفیسور دکتر رفقی کامل بیگ بود، در سال ۱۳۱۷ ه. ق. / ۱۹۳۸ م. (یعنی در عصر محمد ظاهرشاه) دانشکدهٔ حقوق و علوم سیاسی و در تاریخ ۱۳۲۲ ه. ق. / ۱۹۴۳ م. دانشکدهٔ سیانس و در سال ۱۳۲۳ ه. ق. / ۱۹۴۴ م. دانشکدهٔ ادبیات تأسیس گردید. وجود این دانشکدهها سبب شد که دولت افغانستان قدم بزرگتری بردارد و بنیاد دانشگاه کابل را بگذارد. بدین قرار، در سال ۱۳۲۵ ه. ق. / ۱۹۴۵ م. محفل بزرگی برای تأسیس دانشگاه کابل منعقد شد.
دانشگاه کابل دارای پانزده دانشکده میباشد(که در فوق ذکر شد)، دانشگاه کابل بستر خوب فعالیتهای سیاسی برای احزاب سیاسی بوده و همیشه مورد استفادهٔ سوء قرار گرفتهاست. روی این ملحوظ، دانشگاه کابل در تغییر حکومتهای پیشین نقش مهمی داشتهاست. در دانشگاه کابل با مخالفتهای شدید بین فارسی زبانها و پشتو زبانها جریان داشته و در پهلوی این تعصبات، تعصبات مذهبی، سن و سال استادان کهن سال و جوان نیز جزو چالشهای جدید در سر راه نوسازی و شگوفایی دانشگاه کابل است. استادان کهن سال بیشتر با جزوههای کهنه آراسته بوده در حالی که استادان جوان بیشتر آرزو دارند تا خلا بزرگی که بین فنآوری جدید و سیستم کهنه و فرسوده گذشته وجود دارد از بین برده شود. قابل یاد اوریست که دانشگاه کابل در دو بخش روزانه و شبانه به تدریس میپردازد.
بازسازی
در ماه ژانویهء سال 2004 میلادی این دانشگاه فقط دارای 24 عدد کمپیوتر و یک عدد گوشی ضربان سنج طبی بود, در نتیجه فعالیت دوبارهء این دانشگاه با هزینهای معادل 64 میلیون دالر آمریکایی برآورد شده بود. بنا براین به منظور برداشتن گامی در پروسهء ترمیم, دانشگاه کابل مشارکتی همراه با چهار دانشگاه خارجی که شامل دانشگاه پردیو و دانشگاه اریزونا از ایالت متحده امریکا هم میشد آغاز نمود.
در سال 2007 میلادی کشور ایران, همسایهء غربی افغانستان, تعداد 25,000 کتاب را به دانشگاه کابل اهدا نموده و مبلغ 800,000 دالر امریکایی نیز برای اهداء به بخش دندانپزشکی این دانشگاه اختصاص دادهاست.
در ماه جولای سال 2010 میلادی, پاکستان همسایهء دیگر افغانستان نیز یک پروژهء ساختمانی با هزینهای معادل 10 میلیون دالر امریکایی را به منظور بازسازی قسمت هنر دانشگاه کابل بنا نمودند.
بناهای دانشگاه
نخستین بنای دانشگاه کابل ساختمان دانشکده طب و ملحقات آن است که مدتها قبل از اعمار و تمرکز دانشکدهها و اداره دانشگاه در محوطه موجوده بنا شدهاست. متعاقب آن عمارت دانشکدههای علوم طبیعی و فارمسی (داروسازی) که نزدیک یکدیگر قرار دارند، به آن افزوده شد. تهداب ساختمان اداری و دانشکدههای دانشگاه در سال ۱۳٢۳ گذاشته شد و در سال ۱۳۴۳ دانشگاه به این ساختمان انتقال یافت. قبل از آن بعضی از دانشکدهها به صورت پراکنده و دور از هم دیگر در نقاط مختلف شهر به فاصلههای بعید از ریاست دانشگاه که گاهی در تعمیر انستیتوت کیمیا واقع پل باغ عمومیو گاهی در شهر نو قرار داشت. دانشکدهها از خود لیلیههای جداگانه داشتند که آن هم در نقاط مختلف شهر پراکنده بود. اعمار و انتقال دانشگاه با تمام موسسات و ادارات مربوط آن به محوطه و تعمیر جدید به دانشگاه روح تازهای بخشید. دانشکدهها دور هم جمع شدند. کتابخانه دانشگاه در عمارت موجوده که دارای تالارهای بزرگ و بخشهای مختلف است، مرکزیت حاصل نموده و با سامان و لوازم عصری مجهز ساخته شد. دانشگاه برای انجام فعالیتهای آکادمیک و کلتوری یک ادیتوریم عصری را در مرکز محوطه خود جا داد. همچنان برای اجرای ورزشها و بازیهای دسته جمعی و انفرادی دارای یک جمنازیم نیز گردید. دانشکدههای دانشگاه کابل از نقاط مختلف شهر کابل دور هم جمع شده بعضی در مجتمع مستقل و بعضا به صورت مشترک در یک عمارت ولی بزرگ و دو طبقهای جایگزین شدند. دانشکدههای حقوق و علوم سیاسی، ادبیات، علوم طبیعی، اقتصاد، شرعیات، تعلیم و تربیه با ریاست و دفاتر مرکزی دانشگاه در تعمیر مرکزی که با ادیتوریم پیوست است، جایگزین شدند. دانشکده مهندسی و دانشکده کشاورزی در عمارت مستقل، مجهز با تمام وسایل تدریس عملی و نظری نقل مکان کرد. تمام دانشجویان در لیلیه عمومی«چهار باله» سه طبقهای که در وسط آن کافه تریا و دفاتر، آشپزخانه با انبارها و ذخیره خانهها قرار دارد، که فضای دوستانه را بین دانشجویان ایجاد کردهاست. با اعمار و تکمیل بناهای جدید ٩۵ اتاقی در سال ۱۳۶۰، دانشکدههای ادبیات و علوم بشری، اقتصاد و دانشکده طب کابل در آن مستقر گردید. عمارات جدید یکی به تعقیب دیگر در سال ۱۳۶۱ و اوایل سال ۱۳۶٢، اولی به نام انستیتوت کیمیا، نو ترین و مجهزترین ساختمان دو طبقهای با طراحی خاص دانشگاهی و دیگری به نام اتاقهای درسی «سه باله» و سه منزله که در آن دانشکده علوم وترنری و دانشکده زمین شناسی انتقال یافت، برای استفاده و بهره برداری آماده شد.
دانشکدهها
این دانشگاه بر طبق اصولنامهای که دارد، دارای دانشکدههای زیر میباشد:
- دانشکده علوم(ساینس)
- دانشکده روانشناسی
- دانشکده ادبیات فارسی
- دانشکده حقوق و علوم سیاسی
- دانشکده داروسازی(فارمسی)
- دانشکده علوم اسلامی(براساس فقه حنفی)
- دانشکده مهندسی(انجنیری)
- دانشکده اقتصاد
- دانشکده ادبیات
- دانشکده علوم اجتماعی
- دانشکده زراعت(کشاورزی)
- دانشکده دامپزشکی(وترنری)
- دانشکده زمینشناسی
- دانشکده هنرهای زیبا
- دانشکده علوم کامپیوتر(کامپیوتر ساینس)
علاوه بر این، مؤسسات فرهنگی و مسلکی زیر هم در دایرهٔ دانشگاه کابل موجود است:
- دارالمعلمین عالی
- مدارس صنایع نفیسه
- دارالعلوم عربیه
دانشگاه کابل دارای شخصیت حقوقی است و نمایندگی آن به عهدهٔ رییس دانشگاه است و از لحاظ اداری و مالی مستقل و مستقیماً نزد وزیر تحصیلات عالی مسئول است.
اساتید دانشگاه کابل
طوریکه قبلا ذکر شده دانشگاه کابل سه دهه قبل یکی از معتبرترین دانشگاه های دنیا به شمار میرفت[نیازمند منبع]، دوره دوم فعالیت این دانشگاه که در حقیقت دروه انتقالی دولت اسلامی افغانستان بعد از طالبان(سال ۲۰۰۲ م) میباشد این دانشگاه تلاش دارد که حداقل آن اعتبار از دست رفته قبلی خویش را بدست آورد که این امر فقط با اساتید مجرب و متخصص امکانپذیر خواهند بود.اینک اسامی اساتید که ذکر میشود بر اساس درجه (مدرک) انها میباشد. فقط کسانیکه دارای مدرک بالاتر از فوق لیسانس(ماستری میباشند دراینجا ذکر گردیدهاست.
دانشکده مهندسی (انجنیری)
- پوهاندعبدالواحد ضیا
- پوهاند زلمی زاهب
- پوهاندعبدالحمید لیان
- پوهندوی جان آقا عالمی
- پوهندوی شفیع شریفی
- پوهندوی ادریس امیریار
- پوهنمل نظیفه عابدی
- پوهنمل عارف نعیم زاد
- پوهنمل همایون رسولی
- پوهنمل همایون یعقوبی
- پوهنمل کاریار
- پوهنیارمصطفی اکبری
- پوهنیارفریدون الکوزی
- پوهنیار بشیر محسن
- پوهنیار فواد عمر
- پوهنیارفهیم حکیم
- پوهنیار قیوم کریم
- پوهنیار ولی جان حائری
- پوهنیار سید مقبول
- پوهنیار عطا محمد یاری
- پوهنیار شاه محمود مهریون
- پوهنیار فهیم مومند
- پوهنیارامین گل حنیف
- پوهنیار عبدالمالک نظری
- پوهنیار حبیب الرحمن شیرانی
- پوهنیار قیوم فکرت
- پوهنیار خالد صافی
- پوهیالی ساربان مختار
- پوهیالی عارف همدم
- پوهیالی نجیب الرحمن صبوری
- پوهیالی حبیب الرحمن احمدی
- پوهیالی واعظ
- پوهیالی مصطفی ادریس
- پوهیالی فایقه حسن
- پوهیالی عمر اندر
- پوهیالی فرید مومند
- پوهیالی معلم
- پوهیالی سلطانی
دانشکده اقتصاد
- دکتر حمید الله نور عباد(دانشکده اقتصاد)
- دکتر سید محمد تینگار(دانشکده اقتصاد)
- دکتر عبدالقیوم عارف(دانشکده اقتصاد)
- دکتر نذیر احمد شهیدی(دانشکده اقتصاد)
- دکتر عبدالروف گهری(دانشکده اقتصاد)
پوهنځۍ زراعت
- دکتر امیرجان سعیدی(دانشکده کشاورزی)زراعت - متخصص آبیاری ګندم و تولیدات غله جات
- دکتر حسین گل آریوبی(دانشکده کشاورزی)زراعت - متخصص اقتصاد زراعتی
- دکتر عبدالقهار ثمین(دانشکده کشاورزی)زراعت - متخخص خاک شناسی
- دکتر عبدالوکیل سرحدی(دانشکده کشاورزی)زراعت
- دکتر غلام محمد بهرام(دانشکده کشاورزی)زراعت - متخصص انکشاف دهات
- دکتر فضل الدین فضل(دانشکده کشاورزی)زراعت ۰ متخصص بازاریابی زراعتی و ترویج زراعتی
# پوهاند غلام رسول صمدی ( باغداری) متخصص تولید انګور
- پوهنمل حامد غثمانخیل (حفاظه نباتات) متخصص حشره شناسی و کنترول تلفیقی آفات
- پوهنمل سخی داد رحیمی (حفاظه نباتات) متخصص حشره شناسی و کنترول بیولوژیکی آفات
- پوهنمل نور احمد پوپل (حفاظه نباتات) متخصص امراض نباتی و نیماتولوژی
دانشکده زمین شناسی
- دکتر عبدالجلیل شگیوال(دانشکده زمین شناسی)
دانشکده حقوق و علوم سیاسی
- پوهندوی عبدالاقرار واصل ( رییس دانشکده حقوق و علوم سیاسی)
- دکتر ودیرصافی(دانشکده حقوق وعلوم سیاسی)
- دکتر طاهر هاشمی(دانشکده حقوق و علوم سیاسی)
- پوهندوی نصرالله ستانکزی (دانشکده حقوق و علوم سیاسی)
- پوهنیار محمد جعفر کوهستانی (دانشکده حقوق و علوم سیاسی)
- پوهنیار فیض الله جلال (دانشکده حقوق و علوم سیاسی)
- پوهنیار نجیب الله امین (دیپارتمنت حقوق جزا و علوم جنائی)
- پوهنیار سید نجیب احمد محمود (دانشکده حقوق و علوم سیاسی)
- پوهنیار نجیب آقا فهیم (دانشکده حقوق و علوم سیاسی)
- پوهنیار شهلا فرید (دانشکده حقوق و علوم سیاسی)
- پوهیالی بریالی حکیمی (دانشکده حقوق و علوم سیاسی)
- پوهیالی ملیحه حسن(دانشکده حقوق و علوم سیاسی)
دانشکده فارمسی
- دکتر رمضان پاینده(دانشکده داروسازی)فارمسی
دانشکده ساینس
- دکتر محمدانور غوری (دانشکده علوم)ساینس
- دکتر سید قیوم شاه باور(دانشکده علوم)ساینس
- دکتر محمد عارف تنیوال(دانشکده علوم)ساینس
- دکتر محمد ظفرهمکار(دانشکده علوم)ساینس
- دکتر نظرمحمد حلیم(دانشکده علوم)ساینس
- دکتر نوراحمد(دانشکدۀ علوم)ساینس
- دکتر عبدالرزاق(دانشکده علوم)ساینس
دانشکده ژورنالیزم
- دکتر محمد هاشم عصمت اللهی( دانشکده ژورنالیزم)
دانشکده علوم اجتماعی
- دکتر غلام حبیب پنجشیری(دانشکده علوم اجتماعی)
- دکتر الفشاه حدران(دانشکده علوم اجتماعی)
- دکتر عبدالباقی حصاری(دانشکده علوم اجتماعی)
- دکتر عزیز احمد رهمند(دانشکده علوم اجتماعی)
- دکتر محمد داود راوش(دانشکده علوم اجتماعی)
- دکتر عبدالرسول ولیزاده(دانشکده علوم اجتماعی)
- دکتر ناظر حسین افغانیار(دانشکده علوم اجتماعی)
دانشکده وترنری(دام پزشکی)
- دکتر عبدالودود گلستانی(دانشکده دامپزشکی)وترنری
- دکتر گل محمد طنین(دانشکده دامپزشکی)وترنری
- دکتر غلام حسن زابلی(دانشکده دامپزشکی)وترنری
- دکتر نور محمد ایوبی(دانشکده دامپزشکی)وترنری
- دکتر غلام محی الدین آرزو(دانشکده دامپزشکی)وترنری
- دکتر خیر محمد افضلی(دانشکده دامپزشکی)وترنری
- دکتر شعور گل فقیری(دانشکده دامپزشکی)وترنری
- دکتر سید شیرشاه سادات(دانشکده دامپزشکی)وترنری
- دکتر منیلا صدیقیار(دانشکده دامپزشکی)وترنری
- دکتر محمد امین احمدی(دانشکده دامپزشکی)وترنری
- دکتر نورالله احمد زی(دانشکده دامپزشکی)وترنری
- دکتر جاهد زابلی(دانشکده دامپزشکی)وترنری
- دکتر سید ذکریا مبرم(دانشکده دامپزشکی)وترنری
- دکتر ریحانه رویان(دانشکده دامپزشکی)وترنری
- دکتر اسد الله حامد پیاروخیل (دانشکده دامپزشکی)وترنری
- دکتر محمد ظاهر سخا (دانشکده دامپزشکی)وترنری
- دکتر عبدالقدیر قدیس (دانشکده دامپزشکی)وترنری
- دکتر محمد منیر توفیق (دانشکده دامپزشکی)وترنری
- دکتر عبدالرزاق ارشاد (دانشکده دامپزشکی)وترنری
دانشکده شرعیات
- دکتر ایاز نیازی(دانشکده الهیات بر اساس فقه حنفی)شرعیات
- دکتر عبدالباری حمیدی(دانشکده الهیات بر اساس فقه حنفی)شرعیات
- دکتر عبدالله نورعباد(دانشکده الهیات بر اساس فقه حنفی)شرعیات
- دکتر محمدعالم شینواری(دانشکده الهیات بر اساس فقه حنفی)شرعیات
دانشکده زبان و ادبیات
- دکتر عبدالخالق وفایی(دانشکده زبان و ادبیات)
- دکتر عبدالقیوم قویم(دانشکده زبان و ادبیات)
- دکتر محمد حسین یمین(دانشکده زبان و ادبیات)
- دکتر محمد افضل بنوال(دانشکده زبان و ادبیات)
- دکتر سید اکرام الدین حصاریان(دانشکده زبان و ادبیات)
- دکتر شا ولی الله ادیب(دانشکده زبان و ادبیات)
- دکتر زرغونه زیور (دانشکده زبان و ادبیات)
- دکتر محمد اسلم نسیمی (دانشکده زبان و ادبیات)
دانشآموختگان این دانشگاه
از آغاز فعالیتهای آموزشی دانشگاه کابل تاکنون همواره افراد شایسته و شخصیتهای برجسته و چهرههای پرآوازهای در آن به تحصیل پرداختهاند، که چند تنی انها را ذکز مینمایم.
- محمد نجیبالله تحصیلات عالی با درجه عالی فارغ شدهاست